To prawdziwa zagadka, że tak ważny układ jest tak bagatelizowany i mało znany. W klinice Angitia Med na Leśnej 1 w Piszu terapeuci pracują nad sprawnością tego układu u wielu pacjentów po operacjach i urazach, którzy często cierpieli z powodu bardzo zaawansowanych obrzęków tygodniami, miesiącami, a nawet latami.

Obrzęki również są problemem, którego znaczenie jest umniejszane, chociaż drastycznie obniżają jakość życia. Kojarzone są najczęściej z pacjentami onkologicznymi, którym usunięto węzły chłonne (obrzęki limfatyczne). Ale obrzęk jako objaw dotyczy tak samo osób po urazach lub pacjentów naczyniowych. Zwykle stwierdzając obrzęk w tym drugim przypadku, liczymy na samoistne rozwiązanie: „wchłonie się”. I to się zdarza, ale często zamiast się wchłonąć, obrzęk przewłóknia się, a nawet twardnieje na kość. Jeśli układ limfatyczny jest niewydolny, zbędne i toksyczne substancje w postaci dużych cząstek białka nie zostają przez niego odprowadzone, tkwią w miejscu, wchłaniając wodę jak fasola, włókniejąc, blokując przepływ płynów w organizmie. Niestety prawie wszyscy (i pacjenci urazowi, i ci w ciężkich przypadkach onkologicznych, i kobiety w ciąży ze spuchniętymi kostkami) słyszą często, że na obrzęk nie ma lekarstwa. Opuchnięte, powiększone i sztywne kończyny utrudniają normalne funkcjonowanie na długi czas Tymczasem po pierwsze można działać profilaktycznie, a po drugie można poddać się skutecznej terapii przeciwobrzękowej.

Profilaktyka
Układ limfatyczny nie reaguje farmakologicznie praktycznie na nic. Jest najbardziej wydajny, gdy organizm jest po prostu w stanie relaksu. Wraz z głębokim rytmicznym oddechem naczynia limfatyczne swobodnie pobierają zanieczyszczenia z przestrzeni międzykomórkowych i przepompowują chłonkę dalej. Stres, uboga, a nawet toksyczna dieta, jaką wielu z nas stosuje, uzależnienia, brak ruchu, płytki i krótki oddech powodują zakwaszenie organizmu, zmniejszenie limfangiomotoryki, czyli ruchu w obrębie naczyń limfatycznych, i powstawanie obrzęków. W tej sytuacji każda aktywność, która pomaga nam odpocząć i wiąże się z dobrą kontrolą oddechu, usprawni działanie naczyń limfatycznych. Najlepszy jest ruch naturalny, a zatem chód, marsz, nordic walking, kiedy poruszamy całym ciałem, od góry do dołu, i spokojnie oddychamy. Te czynności aktywują też rejon pach i pachwin, gdzie znajdują się węzły chłonne, co dodatkowo wspiera układ limfatyczny. Chód jest o tyle lepszy niż bieg, że pozwala na lepszą kontrolę oddechu i większą relaksację. Ale jeśli umiemy dobrze oddychać w biegu albo w trakcie uprawiania sportów walki czy pływania, także osiągniemy doskonały efekt. Niewiele osób zdaje sobie sprawę też z tego, jak ważny dla układu naczyniowego jest ruch w stawie np. skokowym – zginanie stopy tworzy pompę, która wypycha limfę i krew w górę ciała. Mechanizm ten jest kluczowy dla zachowania sprawnego przepływu płynów w organizmie. Ponadto, żeby ruch ten było możliwy warto wspomnieć o przeciwbólowym działaniu terapii.

Terapia
Opuchnięte stopy w czasie ciąży, blizny blokujące odpływ płynów, uszkodzenie obojczyków od pasów po wypadku samochodowym, mastektomia, nawyk podnoszenia barków w stresie – te bardzo różne sytuacje, naturalne i patologiczne, poważne i lekkie, mają wspólny obszar: zablokowanie przepływu limfy i w efekcie obrzęk. Obrzęki są bardzo różne i mogą mieć różne podłoże. Obok limfatycznych istnieją także obrzęki tłuszczowe. Nadmierna ilość tkanki tłuszczowej kumulująca się na przykład po bokach ud i w okolicy bioder (tzw. bryczesy) albo na ramionach czy przedramionach to prawie zawsze obrzęk tłuszczowy, a nie otyłość, o czym niewiele osób wie. Na obrzęki tłuszczowe można w gabinetach lekarskich podać specjalne zastrzyki rozpuszczające.
Od strony fizjoterapeutycznej, by pomóc naczyniom limfatycznym zlikwidować obrzęk jakiegokolwiek rodzaju, stosujemy Kompleksową Terapię Przeciwobrzękową. Obok zalecenia pacjentom ruchu i ćwiczeń, w naturalny sposób wspierających odpływ płynów, wykonujemy drenaż limfatyczny. Jest to specjalistyczna terapia manualna, podczas której pacjent musi się zrelaksować i poddać pracy terapeuty. Nasz terapeuta delikatnie pobudza węzły chłonne pacjenta i manualnie kieruje limfę w stronę odpływu. Następnie używa kompresji za pomocą specjalnie dobranych opatrunków lub opasek czy pończoch uciskowych. Praca z obrzękiem wymaga cierpliwości i uwagi zarówno od pacjenta, jak i od terapeuty, ale daje efekty i znacznie poprawia jakość życia pacjenta.

Nasi terapeuci zakładają opatrunki kompresyjne na miejscu, a nawet wynaleźli opatrunek własnego pomysłu, który nazywają między sobą „pikselkami”. Istnieje jednak także gotowa odzież kompresyjna. Jest ona dość droga, a pacjenci często nie wiedzą, że można otrzymać refundację od NFZ ani co należy zrobić w tym kierunku. Pomagamy w tej skomplikowanej procedurze i informujemy o możliwościach, jakie mają pacjenci obrzękowi.
Obrzęk spowodowany blizną blokującą naczynia albo nawet usunięcie węzłów chłonnych nie oznaczają, że pacjent nic nie może już zrobić. Obrzęki da się leczyć, a Kompleksowa Terapia Przeciwobrzękowa jest najskuteczniejszą metodą, pozwalającą podejść do patologicznych zmian z wielu stron jednocześnie.